Welke rol heeft u in preventie van pneumokokken?
Verklein het risico op pneumokokkenziekte bij medische risicogroepen
Infectieziekten hebben een grote impact op de volksgezondheid en de maatschappij. Het voorkomen, signaleren en tijdig bestrijden van infectieziekten is daarom van belang, zoals de COVID-19 pandemie heeft laten zien. Pneumokokkenziekte is een infectieziekte waartegen bescherming voor kinderen en ouderen mogelijk is, maar waar de risicopatiënt niet altijd bij meegenomen wordt. Voor de zorg – en uw rol als zorgprofessional – vraagt dit om ook bij hen het risico op deze ziekte te verkleinen.1,4
Pneumokokkenziekte is een verzamelnaam van ziekten die worden veroorzaakt door een bacterie, de pneumokok. Pneumokokken kunnen verschillende ziekten veroorzaken, zoals neus-bijholte-ontsteking, oorontsteking en longontsteking.4
Als de bacterie in de bloedbaan of in het zenuwstelsel terecht komt wordt dit invasieve pneumokokkenziekte genoemd. Dit kan hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging of invasieve longontsteking veroorzaken. Patiënten met invasieve pneumokokkenziekte worden vrijwel altijd opgenomen in het ziekenhuis. Het beloop is vaak ernstiger dan bij een niet-invasieve pneumokokkenziekte.4
Feiten over pneumokokkenziekte
Voorkomen is beter dan genezen
Vaccineren biedt de beste bescherming om het risico op pneumokokkenziekte te verkleinen. Kinderen onder de 2 jaar krijgen daarom een pneumokokkenvaccinatie via het Rijksvaccinatieprogramma.Door het vaccineren van jonge kinderen komen ernstige pneumokokkenziekten niet alleen bij kinderen, maar ook bij de rest van de bevolking veel minder voor.3
Volwassenen vanaf 60 jaar worden meestal ziek door andere typen pneumokokken dan waar jonge kinderen tegen gevaccineerd worden. Zij krijgen daarom een andere pneumokokkenprik dan kinderen. Ouderen krijgen een pneumokokkenvaccinatie via het Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen (NPPV).3,4
Aandacht nodig voor de medische risicogroepen
Naast ouderen en kinderen hebben mensen met een verminderde afweer ook een verhoogde kans op invasieve pneumokokkenziekte en een ernstiger beloop van de ziekte.
Vanwege dit verhoogde risico wordt pneumokokkenvaccinatie aanbevolen voor personen uit verschillende medische risicogroepen (o.a. immuungecompromitteerde patiënten en COPD-patiënten). Dit advies geldt naast de adviezen voor groepen die op basis van hun leeftijd al een vaccinatieadvies hebben. Voorbeelden van richtlijnen die pneumokokkenvaccinatie adviseren voor medische risicogroepen zijn de LCI – richtlijn pneumokokkenziekte, GOLD rapport en ACIP- richtlijn.5-8
Deze richtlijnen zijn echter nog niet overal geïmplementeerd, waardoor momenteel een grote groep mensen met een verminderde afweer niet goed beschermd wordt
Hoe kunnen we u helpen met de preventie van pneumokokken? Laten we ook bij medische risicogroep de kans op pneumokokkenziekte verkleinen.
Graag denken wij met u mee om de implementatie van deze richtlijnen zo gemakkelijk mogelijk te maken. Klik hieronder om de huidige richtlijnen te bekijken of om materialen aan te vragen. Verschillende materialen zijn voor u en voor uw patiënt ontwikkeld, zoals een handig overzicht met de richtlijnen rondom pneumokokkenvaccinatie. Deze helpt om in één oogopslag te zien wat de richtlijnen adviseren.
Referenties
- Infectieziekte bestrijding | GGD GHOR | Geraadpleegd op 11 april 2023 | https://ggdghor.nl/thema/infectieziektebestrijding/
- Longziekten – longontstekingen | Longfonds | Geraadpleegd 14 april 2023 | https://www.longfonds.nl/longziekten/longontsteking
- Pneumokokkenziekte in Nederland | Achtergrondinformatie voor de Gezondheidsraad (rivm.nl) | Geraadpleegd op 11 april 2023
- Pneumokokkenziekte | RIVM | Geraadpleegd op 11 april 2023 | https://www.rivm.nl/pneumokokken/pneumokokkenziekte
- Pneumokokkenprik voor volwassenen najaar 2023 | RIVM | Geraadpleegd op 11 april 2023 | https://www.rivm.nl/pneumokokken/pneumokokkenprik
- GOLD Initiative for COPD – Report (2023) Geraadpleegd op 27 februari 2023
- Pneumokokkenziekte | LCI-richtlijnen (rivm.nl) Geraadpleegd op 21 november 2022
- CDC Pneumococcal ACIP Vaccine Recommendations (2022)
NL-NON-02292 – April 2023