Nieuwe e-Learning over Vermoeidheid bij Kanker
Tijdens het eerste jaar van de behandeling ervaart zo’n 59-100% van alle kankerpatiënten vermoeidheidsklachten.1 Patiënten melden dat deze klachten langdurig, zelfs jaren aanhouden.1 In een nieuwe MSD Academy e-learning voor artsen en verpleegkundigen, gaan psycho-oncoloog dr. Bram Kuiper en internist-oncoloog dr. Rutger Koornstra in op de achterliggende redenen van vermoeidheid bij kanker, en hoe zorgverleners hun patiënten hierbij kunnen helpen. Onder meer door de inzet van de Untire app.
Ondanks de frequentie en intensiteit van de klachten komen deze nog te weinig in de spreekkamer aan bod. ‘Er is onder artsen te weinig kennis over het onderwerp voorhanden,’ licht Rutger Koornstra toe. ‘En patiënten zelf brengen het onderwerp maar mondjesmaat naar voren. Er bestaan geen pillen tegen vermoeidheid. Verder heb je in de spreekkamer als arts maar beperkte tijd per patiënt. Die tijd steek je dan liever in problemen waar je wel iets aan kunt doen. Maar vermoeidheid heeft een enorme impact op de levenskwaliteit van een patiënt. Met de e-learning hopen we meer begrip voor vermoeidheid bij kanker te bewerkstelligen.’
Cancer-related-fatigue (CRF)
Er zijn meerdere initiatieven geweest om vermoeidheid standaard onderdeel van de oncologische zorg te maken. Sinds enkele jaren is het officieel als syndroom opgenomen in de ‘International Classification of Disease’ (ICD, 10eeditie). Het idee hierachter was om het diagnoseproces te vereenvoudigen. Wanneer zorgprofessionals de problematiek sneller herkennen, uitvragen en diagnosticeren kon een goede behandeling volgen. Maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger.
Vermoeidheid bij kanker komt door meerdere factoren die elkaar geregeld aanjagen. Bestraling of een operatie veroorzaakt vermoeidheid. Maar kanker zelf heeft ook direct invloed op het energieniveau van de patiënt. De aandoening zet verschillende biologische processen in gang, waaronder een beschadiging van de mitochondriale/metabolistische functie. Deze processen veroorzaken en versterken vermoeidheid. ‘Tijdens de e-learning gaan we zoveel mogelijk op alle onderliggende factoren in,’ vertelt Rutger Koornstra. ‘Deze kennis helpt zorgprofessionals de barrière te doorbreken die patiënten ervan weerhoudt om vermoeidheid te melden.’
Untire App
Bram Kuiper is sinds 2017 full-time verbonden aan de Tired of Cancer organisatie. Samen met zorgadviseur Door Vonk ontwikkelde hij Untire, een zelfregie-app waarmee patiënten meer inzicht in en grip op hun vermoeidheid krijgen. ‘De klachten hebben grote invloed op de levenskwaliteit van de patiënt,’ benadrukt hij. ‘Het beïnvloedt dagelijkse routines, werk, activiteiten buiten het huis en het sociale leven. Zo’n 350.000 (voormalig) kankerpatiënten in Nederland leven tijdens en na de behandeling met langdurige vermoeidheidsklachten.’
‘Untire is een gebruikersvriendelijk en effectief online programma. Patiënten kunnen er in hun eigen tijd en tempo doorheen. Ze ontvangen dagelijks tips, oefeningen om stress te verminderen, oefeningen om hun conditie te verbeteren en informatie over belangrijke vermoeidheidscomponenten. Dit helpt om het energieniveau geleidelijk op te bouwen. Ook kunnen patiënten hun vermoeidheids- en energieniveau invoeren en bijhouden. Verder gebruikt de app instructievideo’s en heeft het een voorleesfunctie.’
Internationale erkenning
Het programma achter Untire is gebaseerd op tientallen jaren ervaring, wetenschappelijk onderzoek, internationale richtlijnen en gesprekken met kankerpatiënten en overlevenden die lijden aan vermoeidheid. De Britse onderzoeksorganisatie ORCHA riep de app in 2021 uit tot een van ’s werelds vijf beste digitale oplossingen voor mensen met kanker.2
Op dit moment is het programma ook in andere landen in gebruik, waaronder in Duitsland en Groot-Brittannië, waar Untire is opgenomen in de app-store van de NHS. Tired of Cancer, het bedrijf achter Untire, is in diverse Europese landen en in de Verenigde Staten in gesprek met verzekeraars en zorgaanbieders over het vergoeden van Untire als digitale behandeling tegen vermoeidheid bij kanker.
Volg de e-learning
In de nieuwe MSD Academy e-learning voor artsen en verpleegkundigen, gaan psycho-oncoloog dr. Bram Kuiper en internist-oncoloog dr. Rutger Koornstra in op de achterliggende redenen van vermoeidheid bij kanker, en hoe zorgverleners hun patiënten hierbij kunnen helpen.
Referenties
- Joachim Weis (2011) Cancer-related fatigue: prevalence, assessment and treatment strategies, Expert Review of Pharmacoeconomics & Outcomes Research, 11:4, 441-446, DOI: 10.1586/erp.11.44
- Oncology_Cancer_Services_Report_2021_final.pdf (orchahealth.com)
NL-NON-02235 | Laatst bijgewerkt maart 2023